5 Hakemli Maç Yönetimi

Geçtiğimiz günlerde futbol dünyasını yakından ilgilendiren bazı gelişmeler yaşandı. Sepp Blatter’in uzun süredir desteklediğini bildiğimiz ‘5 hakemli maç yönetimi’ projesinin ilk denemeleri, UEFA 19 Yaş altı Avrupa Şampiyonası maçlarında yapıldı.

Yeni kurallara göre profesyonel seviye maçlarda artık üç hakem yerine beş hakem görev yapacak. Bir orta ve iki yardımcı hakemin görevleri aynı kalırken; yeni gelen iki hakemin görevi ise ceza sahalarını kontrol altında tutmak olacak. Böylece ceza sahalarında oluşan karambollerde veya hakem ‘bakmazken’ yapılan ‘sinsi’ faullerde yakalanma riski artacak ve oyuncular bu tip hareketlerden kaçınacaklar.

UEFA Başkanı Platini de bu konuya olumlu bakıyor: “Oyunun felsefesini değiştirmek istemiyoruz. İki ya da üç orta hakem olmasını istemiyoruz. Hedefimiz daha çok gözü olan bir orta hakem yaratmak.” Yani, yeni kurallarla gelecek olan ‘ceza sahası hakemleri’ aslında orta hakemin yetkilerine sahip olmayacaklar, ancak yardımcı hakemlerde olduğu gibi orta hakeme destek olacaklar.

Uygulamanın ilk denemeleri başarıyla sonuçlandı ve bu müsabakalarda görev yapan hakemler bizzat Michel Platini ile bir toplantı yapıp görüşlerini bildirdiler. Eğer bu uygulama yürürlüğe girerse önümüzdeki yıllarda ceza alanlarında kendini yere atmalar ve ‘çaktırmadan’ rakibi itip çekmeler azalacak gibi duruyor.

Ancak uygulamanın teknik yönü dışında bir de toplumsal yönü var ve işte sorun da buradan çıkıyor. Eğer karar çıkar ve UEFA federasyonlara bu karar için yaptırımda bulunursa, o zaman birçok federasyon zor durumda kalacak. Bunun nedeni ise hakem seçimlerinde ve eğitimlerinde izlenen politikalar.

Son yıllarda özellikle ülkemizde de gözlenen bu politikalar, federasyonların en üst seviye liglerde daha az sayıda hakem kullanarak bu hakemlere daha çok deneyim kazandırmaya çalışmalarından oluşuyor. Yani hakem havuzu her geçen gün küçültülmeye, böylece hakemlerin kalitesini ve deneyimini arttırmaya çalışıyorlar. Bunun nedeni ise tabii ki bu hakemlere FIFA kokardı takıp, bir an önce uluslar arası maçlarda boy göstermelerini sağlamak. Ancak yeni gelecek olan bu kural değişikliği ile bu liglerde daha fazla hakeme ihtiyaç olacak ve deneyimsiz hakemlerin sayısı gün geçtikçe artacak.

Hakem sayısının artması belki çok büyük bir sorun getirmeyecek ancak bu yeni uygulama ile gelecek olan ‘ceza alanı hakemlerinin’ hangi kontenjandan seçileceği de henüz meçhul. Yani bu hakemler orta hakem kontenjanından mı yoksa yardımcı hakem kontenjanından mı seçilip maç yönetecekler? Bu hakemlerin görevlerini tam olarak anlamaları ve uygulamaları için de gereken eğitimin nasıl ve ne zaman verileceği konusunu hiç açmıyorum bile.

Yeni gelen kurallar her zaman ilk başta beraberinde yeni zorluklar da getirirler. Ancak bu zorlukların üzerinden gelinirse ‘5 hakemli maç yönetme’ projesi ilerisi için ümit vaat edici duruyor.

(28 Ekim 208, Sporstudyosu.com)